Print
ประเพณีและวัฒนธรรม
Hits: 43389

ปัจจุบันสภาพทางสังคม  เศรษฐกิจ  การเมือง ได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว  เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีทำให้โลกเป็นยุคไร้พรหมแดน  วัฒนธรรมตะวันตกไหลบ่าเข้ามาอย่างมากมาย  ทำให้เกิดปัญหาเยาวชนหลงลืมและไม่รู้จักศิลปะ  วัฒนธรรม  ขบธรรมเนียมประเพณีของตนเองซึ่งบรรรพบุรุษเคยรักษาเอกภาพของตนเองมาเป็นเวลาช้านาน  จึงอยากนำเสนอเรื่อง  "หมอดู"  ซึ่งถือเป็นประเพณีอย่างหนึ่งซึ่งชาวอีสานถือปฏิบัติมา  หลายคนอาจมองว่าเป็นเรื่องไร้สาระ  แต่ก็ถือเป็นภูมิปัญญาอย่างหนึ่งที่ทำให้สังคมสงบสุข  บุคคลในสังคมเกิดความสบายใจ  เมื่อได้ปฏิบัติ  และเราคงไม่ปฏิเสธว่าในปัจจุบัน  ส่วนหนึ่งของคนไทยก็ยังเชื่อในหมอดู

หมอดูอีสาน (จากใบลานก้อม)

สรรพตำราใช้ประจำบ้านเฮือน  ใช้จารลงบนใบลานสั้นๆเก็บไว้ประจำตัว  เพื่อสะดวกแก่การค้นโดยเฉพาะนั้น  ภาษาอีสานเรียกว่า  "หนังสือก้อม"  เมื่อจะทำการใดๆเพื่อเป็นมงคลในบ้านเรือน  จะเลือกหามื้อวันทันยามอันดีเป็นต้น  ก็จะตรวจค้นในหนังสือก้อมอันเก็บไว้นั้น  ให้เป็นการถี่ถ้วนก่อนลงมือทำ  เพื่อความเป็นอุดมมงคลสวัสดีในบ้านเรือน  คำว่ามื้อและวันนั้น  นักปราชญ์เก่าได้จารลงในหนังสือก้อมนั้นมีความหมายต่างกันคือ  มื้อส่วนมากหมายเอาทางจันทรคติขึ้นแรม  เช่นมื้อ  1 - 2  ค่ำ  เป็นต้น  ส่วนวันนั้นหมายเอาทางสุริยคติ  เช่น  อาทิตย์  จันทร์  อังคาร  พุธ พฤหัส  ศุกร์  เสาร์  เป็นต้น   ในตำราหมอดูมื้อ  วัน  ที่กล่าวไว้ในหนังสือก้อมจัดเป็น  โคงยาม  โคงวัน  โคงเดือน  เช่นโคงวันจม  วันฟู  เป็นต้น  เรียกว่า  "โคง"

โคงช้างแก้ว

1  ค่ำ ช้างแก้ว ขึ้นสู่โฮงคำ
2 ค่ำ ผีฟัง ธรรมป่าช้า
3 ค่ำ ล้างมือ ถ้าคองกิน
4 ค่ำ นอน ป่วยตีนตากแดด
5 ค่ำ ผีแวดล้อม ระวังเอา
6 ค่ำ ลงสะเภา ไปเที่ยวค้า
7 ค่ำ เคราะห์อยู่ ถ้าเถิงตน
8 ค่ำ มีคำ กังวลบ่แล้ว
9 ค่ำ ถืกเสี้ยน พญาราม
10 ค่ำ หาความงาม บ่ได้
11 ค่ำ ขี้ไฮ้ เกิดเป็นดี
12 ค่ำ บ่ดี สักหยาด
13 ค่ำ ไชยะ ผาบแพ้ชมภู
14 ค่ำ ฝูงศัตรู ปองฆ่า
15 ค่ำ ถืก แม่วายหลวง

อันโคงช้างแก้วนี้  จะทำการมงคลใดๆก็ดี  จะไปค้าขายทางไกลก็ดี  ให้เลือกเอาวันมื้อดี  คือ  ดิถี 1-6-10-11-13  เมื่อถูกวันดีจักสมปรารถนาแล

โคงชาตาเดือนเกิด

เกิดเดือนเจียง เมียหนุ่มน้อย แล่นมาโฮม
เกิดเดือนยี่ ผมหัวหยอง  ถามเอาหนี้ 
เกิดเดือน  3  เพื่อนซี้เวียก  ให้ทำการ
เกิดเดือน  4  ความกล้าหาญ  บ่มีย้านบาป
เกิดเดือน  5  ตายหย้อน  ดาบชาวเมือง
เกิดเดือน  6  ขันคำ  ขึ้นตั่งแท่น
เกิดเดือน  7  ไซ้บ่แล่น  ขุนปง
เกิดเดือน  8  ถือคานงง  พายถงกับดาบ
เกิดเดือน  9  ฮู้เพื่อนก็ถาม  บ่ฮู้เพื่อนก็ถาม
เกิดเดือน  10  คำปรารถนา  บ่แล้ว
เกิดเดือน  11  ป่าแป้ว  คอบคานสี
เกิดเดือน  12  ตีกลองหลวง  ป่าวเมืองกินเหล้า