Uncategorised
- Details
- Uncategorised
- Hits: 13124
{morfeo 13}
บรรยากาศส่วนหนึ่งของพิธีอัญเชิญพระอุปคุต ในงานนมัสการพระธาตุพนม ประจำปี 2556 เมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2556 ซึ่งงานนมัสการพระธาตุพนมปีนี้เริ่มตั้งแต่วันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2556 ถึงวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2556 มีพุทธศาสนิกชนผู้เลื่อมใสศรัทธาจากสองฝั่งแม่น้ำโขงมาร่วมงานเป็นจำนวนมากเป็นประวัติการ
- Details
- Uncategorised
- Hits: 14735
เจ้าราชครูหลวงเป็นพระเถระสำคัญรูปหนึ่ง เป็นเจ้าวัดโพนสะเม็กชานเมืองเวียงจันทน์ จึงเรียกท่านว่า "ท่านราชครูโพนสะเม็ก" เป็นอาจารย์บอกอัฐธรรมกัมมัฏฐานแก่ชาวเมืองและเจ้านายในราชตระกูล จึงมีผู้นับถือมาก มีเกียรติคุณโด่งดังเป็นที่เคารพของสามัญชนทั่วไปและเจ้านายในราชตระกูล ในระหว่าง พ.ศ. 2187 - 2254 พระเจ้าสุรยวงศา โอรสพระเจ้าด่อนคำได้ครองราชสมบัติ ณ เวียงจันทน์ ล้านช้าง ในต้นรัชกาลบ้านเมืองไม่ปกติ บรรดาพระเชษฐาของพระองค์ได้พากันหลบหนีราชภัยไปซุกซ่อนอยู่ในที่ต่างๆ ท่านราชครูก็เป็นที่ระแวงของกษัตริย์ มีผู้ทูลยุยงว่าจะเป็นภัยแก่ราชสมบัติ ท่านจึงคิดอุบายพาศิษย์ โยมอพยพ ได้ถวายพระพรลาพาญาติโยมอพยพลงมาบูรณะพระธาตุพนม เมื่อได้รับอนุญาตแล้วจึงอพยพครอบครัวชาวเวียงจันทน์ คน 3,000 คน ลงมา
พ.ศ. 2233 ท่านราชครูได้บูรณะองค์พระธาตุพนมตั้งแต่ชั้นที่ 2 ขึ้นไปถึงยอด ได้หล่อเหล็กเปียก (ไหล) สวมยอด (อยู่ข้างในองค์ปัจจุบัน) พร้อมด้วยฉัตร ถึง พ.ศ. 2235 รวม 3 ปีจึงแล้วเสร็จ เมื่อซ่อมพระมหาธาตุเสร็จแล้ว ท่านได้แบ่งครัวชาวเวียงจันทน์ไว้อุปฐากพระธาตุพนมบางส่วน เหลือได้นำอพยพไปตามลำแม่น้ำโขง ไปอยู่ที่ดอนโขง ท่านเป็นผู้มีเมตตาพรหมวิหารไปยู่ที่ไหนมีประชาชนเคารพนับถือ มอบตัวเป็นศิษย์โยมเป็นอันมาก ในสมัยนั้นนครจำปาศักดิ์ยกผู้หญิง 2 คนเป็นผู้ครองเมือง คือนางเพากับนางแพงสองพี่น้อง สืบตระกูลมาจากผู้มีตระกูลชาวล้านช้างที่อพยพลงมาแต่คราวก่อน สืบต่อจากพระเจ้าสุทัศนะราชาผู้ครองเมือง ราวจุลศักราช 1,000 ปี
นางเพาและนางแพงมีความเลื่อมใสในคุณธรรมของเจ้าราชครู จึงอาราธนามาอยูจำปาศักดิ์และมอบเมืองถวายให้ท่านปกครอง ท่าราชครูได้มอบให้ศิษย์ผู้ใหญ่ดูแลแทน ต่อมาประชาชนกระด้างขึ้น มีนักเลงปล้นสะดมภ์ ท่านเห็นว่าจะปราบด้วยอาชญาร้ายแรงก็จะเศร้าหมองในสมณเพศ จึงให้ศิษย์ผู้ใหญ่ไปเชิญเอาเข้าหน่อกษัตริย์ซึ่งให้พักหลบตัวอยู่ที่บ้านพันลำสมสนุก (เขตอำเภอบึงกาฬ จังหวัดหนองคาย) เวลานี้มีพระชนม์ 20 พรรษา เมื่อเจ้าหน่อกษัตริย์ลงไปถึง ท่านได้อภิเษกขึ้นเป็นเจ้าสร้อยศรีสมุทรพุทธารกูร เจ้าผู้ครองนครเป็นเอกราชไม่ขึ้นแก่เวียงจันทน์
ท่านราชครูได้เลื่อนสมณศักดิ์เป็น "เจ้าราชครูหลวงโพนสะเม็ก" มีอำนาจฝ่ายพุทธจักร เป็นราชครูของราชตระกูลจำปาศักดิ์สืบมา เมื่ออายุได้ 90 ปี ท่านราชครูหลวงมรณภาพด้วยโรคชรา ณ วันพุธ ขึ้น 5 ค่ำ เดือน 7 พ.ศ. 2263 ประชาชนมักเรียกกันว่า "เจ้าราชครูขี้หอม" เพราะเป็นที่เคารพสูงมาก เจ้าสร้อยศรีสมุทรและศิษย์ทั้งหลายได้แบ่งอัฐิส่วนหนึ่งมาก่อเจดีย์บรรจุไว้ ณ บริเวณกำแพงธาตุพนมยังอยู่จนบัดนี้ เรียกกันว่า "ธาตุท่านขี้หอม" บ้าง " ธาตุพระอรหันต์ภายซ้อย" บ้าง (อยู่นอกกำแพงชั้น 2 มุมกำแพงด้านเหนือตะวันตก)
- Details
- Uncategorised
- Hits: 17941
![]() |
ในสมัยพระพุทธกาล เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะตรัสรูสำเร็จเป็นสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์ประดิษฐานพระศาสนาของพระองค์ ณ กรุงราชคฤห์ เมืองหลวงของแคว้นมคธ นครที่ศูนย์กลางอำนาจทั้งการเมือง ศาสนา เศรษฐกิจ เป็นที่ชุมนุมของพ่อค้า เจ้าลัทธิในสมัยนั้น ซึ่งปกครองโดยพระเจ้าพิมพิสาร สมัยพระเจ้าอชาติศัตรูได้ทรงทำนุบำรุงพระภิกษุสงฆ์และพระพุทธศาสนา ด้วยพระราชศรัทธาอย่างยิ่ง พุทธศาสนาเจริญสูงสุดในชมพูทวีป เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จปรินิพพาน เริ่มพุทธศักราชที่ ๑ ได้ ๙๐ วัน ได้ทำสังคายนาครั้งที่ ๑ ณ กรุงราชคฤห์ โดยพระมหากัสสปะเถระเป็นประธาน
ในสมัยพระเจ้าอชาตศัตรูเกิดพระอรหันต์และสาวกมากมายพร้อมกัน ความเจริญของพระนครทำให้กรุงราชคฤห์ที่รายรอบด้วยเบญจคีรีไม่สามารถขยายได้อีกต่อไป ทั้งมีพระราชประสงค์ที่จะขยายอำนาจสู่นครเวสาลี เมืองหลวงของแคว้นวัชชีซึ่งอยู่ตะวันตกของแม่น้ำคงคา ทั้งยังเป็นการขายเศรษฐกิจโดยใขการเดินเรือขนส่งผ่านแม่น้ำคงคา จึงย้ายเมืองหลวงมาที่เมืองปาตาลีบุตรฝั่งตะวันออกของแม่น้ำคงคาตรงข้ามกรุงราชคฤห์คือเมืองปัตนะ ในรัฐวิหารในปัจจุบัน
หลังพุทธกาล ๒๐๐ กว่าปี ในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราชได้ขยายพระราชอาณาจักไปทั่วชมพูทวีป ในขณะนั้นเกิดมีพระเถระสำคัญองค์หนึ่งคือ พระอุปคุต ท่านเป็นผู้มีอุปนิสัยชอบสงบ สันโดด บำเพ็ญเพียรจนสำเร็จพระอรหันต์เป็นพระขีณาสพ มีฤทธานุภาพมาก ท่านก็อธิษฐานลงไปอยู่ใต้สะดือทะเล โดยเนรมิตเรือนแก้วขึ้นจำพรรษา หลังสงครามแผ่อำนาจของพระเจ้าอโศกมหาราช ที่เมืองกลิงคะ พระองค์ทรงโทมนัสหดหู่พระทัยมาก เนื่องจากมีผู้คนล้มตายจากการรบครั้งนี้ถึงสามแสนคน จึงหันมาศึกษาพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า เกิดพระราชศรัทธาอย่างแรงกล้า ได้ทรงทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาเป็นอันมาก ทรงสร้างวัดวาอารามมากมายทั่วราชอาณาจักรของพระองค์ ทั้งยังได้เผยแผ่พรพะพุทธศาสนาไปทุกทิศทางนองพระราชอาณาจักรของพระผงค์ ได้รวบรวมเอาพระสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้าจากนคร ๘ นคร ที่ได้รับแบ่งครั้งถวายพระเพลิงพระบรมศพจากโทณพราหมณ์ แล้วทรงแบ่งออกได้ถึง ๘๔,๐๐๐ ส่วน เพื่อบรรจุไว้ในเจดีย์ ๘๔,๐๐๐ แห่งในพระราชอาณาจักร หลังจากสร้างสถูปเจดีย์เสร็จในพุทธศักราช ๒๑๘ ได้จัดให้มีพิธีฉลองสมโภชเจดีย์เหล่านั้นเป็นการมโหฬารยิ่งถึง ๗ ปี พญามารวัสสะวดีเทพบุตร เห็นเป็นการสมโภชมหาเจดีย์บรรจุพระสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า จึงเข้าขัดขวางเพื่อทำลายการสมโภช โดยบันดาลให้เกิดความแห้งแล้งไปทั่ว เกิดความอดอยาก คณะสงฆ์นครปาตาลีบุตรเห็นชอบให้อาราธนาพระอุปคุตมาปราบพญามาร ทำหน้าที่ควบคุมคุ้มครองรักษางานให้เป็นไปด้วยความปลอดภัยจากเหตุร้ายต่างๆจากพญามาร
ท่านก็ยินดีรับสามารถจับพญามาร โดยอธิษฐานร่างหมาเน่าเข้าคล้องคอพญามาร พญามารยอมแพ้แต่ท่านทราบด้วยญาณว่า พญามารไม่ได้ยอมแพ้ด้วยความจริงใจ จึงจับไปกักขังไว้ที่ถ้ำในเขาลูกหนึ่งนอกเมืองปาตาลีบุตร พญามารสำนึกได้ว่า ครั้งพระพุทธเจ้าตรัสรู้สำเร็จเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตนเคยเข้าขัดขวาง แต่พระองค์ไม่ถือโกรธหรือลงโทษ ทั้งที่พระองค์ทรงกระทำได้ หรือแม้แต่พระสงฆ์สาวกของพระองค์จะทำโทษตนเองอย่างไรก็ได้ ตนไม่สามารถต่อกรได้เลย แต่ท่านก็ไม่ทำ จึงเกิดเลื่อมใสในพระพุทธเจ้า ปรารถนาจะบวชเพื่อบำเพ็ญเพียรให้ถึงพระนิพพานบ้าง พระอุปคุตทราบด้วยญาณจึงปล่อยพญามารเป็นอิสระ
ตั้งแต่นั้นมา คราวใดมีพิธีกรรมทางพุทธศาสนา เมื่อได้รับอาราธนาท่านก็จะเดินทางมาช่วยเสมอ เช่นการสังคายนาครั้งที่ ๓ พุทธศักราช ๒๕๕ ณ วัดอโศการาม เมืองปาตาลีบุตร โดยพระโมคคัลลีบึตรเถระในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช ก็อาราธนาท่านมาอำนวยความปลอดภัย จึงถือเป็นประเพณีตั้งแต่นั้นมา ด้วความเชื่อดังกล่าว ด้วยตระหนักถึงความปลอดภัยเป็นสำคัญ ทั้งยังถือเป็นสิริมงคลงาน เมื่อมีงานใหญ่มีผู้คนจำนวนมาก ชาวอีสานจึงมีพิธีแห่พระอุปคุตจนกลายเป็นประเพณีสืบมา
พระอุปคุตแบบต่างๆ
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
งานแห่พระอุปคุตของชาวอำเภอธาตุพนม มีขึ้นเป็นประจำตั้งแต่ครั้งอดีตที่เริ่มมีงานนมัสการพระธาตุพนมหรืองานบุญเดือนสาม ตั้งแต่พุทธศักราช ๒๔๔๔ เป็นต้นมา กำหนดการจะมีขึ้นในวันขึ้น ๘ ค่ำ เดือน ๓ ของทุกปี เพราะวันนี้ข้าโอกาสพระธุพนมจะหลั่งไหลมาจากทุกทิศทาง เพื่อนำข้าวสาร อาหารแห้ง พืชผักทุกชนิดมาถวาย เรียกว่า ข้าวพีชภาคถวายบูชาแด่พระธาตุพนม ทางวัดพระธาตุพนมจะได้นำไปมอบให้โรงทานทำภัตตาหารถวายพระ และอุปถัมภ์ญาติโยมที่มานมัสการพระธาตุพนมในงาน
พิธีเริ่มตั้งแต่เช้ามือริมฝั่งแม่น้ำโขงเพื่อเตรียมเครื่องสักการะ พิธีและขบวนแห่ โดยมีพระเถระและภิกษุสามเณรวัดพระธาตุพนม ข้าราชการทุกหมู่เหล่า พ่อค้า ประชาชน รวมทั้งผู้ที่มานมัสการพระธาตุพนม เวลาประมาณ ๐๗.๓๐ น. พิธีกรจำนำสวดมนต์ไหว้พระรับศีล แล้วอาราธนาพระอุปคุต
อุปคุตโต จะ มหาเถโร
ลิชชะวุตโต สมุททะโย
ปาโตตะลา อายะตุ เอกมาโย
เตกะมาโร โย โย อุปคุตโต
เมื่อเสร็จอาราธนาแล้ว ตัวแทนซึ่งจะกำหนดเป็นนายอำเภอธาตุพนมสมมติแทนเจ้าเมือง จะดำน้ำเพื่ออาราธนาพระอุปคุต เมื่อขึ้นจากแม่น้ำแล้วก็จะถวายอัฎฐบริขาร หมากพลู แล้วอาราธนาขึ้นเสลี่ยงหรือรถเปิดประทุน เพื่อให้ประชาชนรายทางสักการะ เวลาประมาณ ๐๘.๐๐ น. ขบวนแห่จะเริ่มเคลื่อนตามถนนกุศลรัชฎากรตรงเข้าสูวัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร นำขบวนโดยคณะสงฆ์ ซึ่งมีพระเถระนำหน้าสมมติเป็นพระสงฆ์เมืองปาตะลีบุตร โดยมีแตรวง กลองยาว พิณ แคนบรรเลง ช่างฟ้อน ช่างรำรำตามขบวน สองข้างทางจะมีผู้มีจิตศรัทธาถวายดอกไม้ ธูปเทียน เครื่องสักการะ เงิน ทองมิได้ขาด โดยเฉพาะร้านค้าซึ่งเรียงรายอยู่ก่อนแล้ว เชื่อว่าใครได้บูชาพระอุปคุุต จะมีโชค ค้าขายร่ำรวย
เมื่อเข้าสู่วัดพระธาตุพนมแล้วจะประทักษิณ ๓ รอบ แล้วนำพระอุปคุตประดิษฐานไว้บนหอพระแก้ว แล้วประธานจะกล่าวนำบูชาพระธาตุพนม เป็นเสร็จพิธี เมื่อเสร็จสิ้นงานนมัสการพระธาตุพนมแล้ว ๓-๘ วัน จะอาราธนาพระอุปคุตไปสู่แม่น้ำโขงซึ่งสมมมติว่าเป็นสะดือทะเลอีกครั้ง งานนมัสการพระธาตุพนมถือเป็นมหัศจรรย์อย่างหนึ่งที่ผู้คนมาชุมนุมกันเป็นเรือนแสนเรือนล้าน ๙ วัน ๙ คืน โดยไม่มีเหตุร้ายใดๆลุล่วงมาทุกปี ด้วยฤทธาของพระอุปคุตมหาเถระ ด้วยเดชบารมีขององค์พระธาตุพนม
ในปี พ.ศ.2554 ธนาคารกรุงเทพได้นำกฐินพระราชทานมาทอดถวายที่วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร ได้จัดสร้างวัตถุมงคล พระผงและเหรียญพระอุปคุตพระธาตุพนม รุ่นเจริญทรีพย์ เจริญยศ เจริญสุข เพื่อมอบให้พุทธศาสนิกชนผู้ร่วมทำบุญสมทบพระกฐินพระราชทาน ซึ่งวัตถุมงคลนี้บรรจุในองค์พระธาตุพนมตลอดระยะเวลา 3 เดือนในช่วงพรรษา ตั้งแวันที่ 11 กรกฎาคม 2554 และทำพิธีพุทธภิเษกในวันที่ 29 ตุลาคม 2554
![]() |
![]() |
พระอุปคุตปางล้วงบาตร ปิดทอง 5 นิ้ว เจริญทรัพย์ เจริญยศ เจริญสุข |
พระผงและเหรียญพระอุปคุต พระธาตุพนม เจริญทรัพย์ เจริญยศ เจริญสุข |
ภาพขบวนแห่อัญเชิญพระอุปคุตในงานนมัสการพระธาตุพนม
{morfeo 2}
- Details
- Uncategorised
- Hits: 20027
กาละแม
กาละแม เป็นสินค้าของอำเภอธาตุพนมที่มีชื่อเสียงเป็นที่นิยมของผู้มาเยือน มาถึงมักจะถามหากาละแมเพื่อนำไปเป็นของฝากเพื่อนฝูง ญาติมิตรที่อยู่ทางบ้าน เพราะกาละแมของอำเภอธาตุพนมมีรสชาดอร่อยไม่เหมือนที่อื่น ผลิตจากวัตถุดิบที่สด สะอาด ผ่านการรับรองคุณภาพจาก อย. และรับรองความอร่อยจากหม่อมราชวงศ์ถนัดศรี สวัสดิวัฒน์ จากเชล์ชวนชิมมาแล้ว
![]() |
กาละแมพรประเสริฐ ราคาถุงเล็ก 50 บาท ถุงใหญ่ 100 บาท |
![]() |
กาละแมทูลใจ ถุงเล็ก 50 บาท ถุงใหญ่ 100 บาท |
![]() |
กาละแมสุขสบาย ถุงเล็ก 50 บาท ถุงใหญ่ 100 บาท |